Đến thập kỉ 80 của thế kỉ 20, các nhà làm game RPG
bắt đầu vận dụng nhiều cách dẫn chuyện mới lạ, sáng tạo thay vì chỉ đi
theo một lối mòn cũ rích. Những người anh hùng cũng có cơ hội thoát ra
khỏi tấm áo giáp thô xơ, nặng nề để bay đến một thế giới rộng mở hơn
cùng những câu chuyện xa xôi, viễn tưởng.

Được phát hành trên hệ máy Sega Genesis, series Phantasy Stars
đã trở thành cái tên đột phá trong thể loại khoa học viễn tưởng. Đây
cũng là game RPG đầu tiên của Nhật được phát hành ở Bắc Mỹ mà tạo ra lợi
nhuận đáng kể cho Sega.

Mặc dù vẫn giữ lại nhiều nét quen thuộc của thể
loại fantasy xưa cũ, điển hình đó là hệ thống chiến đấu với vũ khí cận
chiến hoặc phép thuật, vậy nhưng cốt truyện game đã có khác biệt đáng kể
so với tiền bối. Người chơi không bị bó hẹp trong khuôn khổ, họ có thể
thỏa sức khám phá và chiến đấu để đem lại hòa bình cho cả thái dương hệ.

Nhân vật chính trong game là nữ - một điều nữa cũng khá mới lạ nếu nói về khía cạnh xây dựng hình tượng nhân vật. Đồ họa của Phantasy Stars
lúc đó được coi là một bước tiến đi trước thời đại (dĩ nhiên là theo
tiêu chuẩn ở thời điểm bấy giờ). Nó tạo cho người ta cảm giác được chơi
một game 3D chính hiệu, và đặc biệt hơn cả là xóa bỏ những cái nhìn
thiếu thiện cảm từ giới phê bình - những người cho rằng RPG là thể loại
game “phẳng”, quá nhiều chữ và chả có gì hay ho.

Tiếp đến, hệ máy Super Nintendo đã tiếp nhận sự ra đời của EarthBound hay còn gọi là Mother 2
ở thị trường Nhật Bản - một tựa RPG độc đáo. Game là cuộc chiến đấu của
những đứa trẻ với cốt truyện kết hợp từ hình ảnh người ngoài hành tinh
và những cậu bé, cô bé người Mĩ qua cái nhìn của các nhà phát triển game
người Nhật.

Dù có nhiều điểm cóp nhặt từ Dragon Quest, nhưng EarthBound vẫn
khắc họa thành công một thế giới riêng đầy sống động. Bằng chứng đó là
ngay sau khi ra mắt, nó ngay lập tức nhận được sự đồng tình của game thủ
khu vực châu Mĩ và người chơi đã bày tỏ sự mong đợi phần tiếp theo của
câu truyện.

Dungeons & Dragons
đem lại sự thành công tuyệt đối và đánh dấu việc rời bỏ những mô típ
xưa cũ để mở toang cánh cửa cho những ý tưởng mới lên ngôi. Xenogears
tiếp cận câu chuyện dưới góc nhìn mang đầy tính triết lí với những câu
chữ và lời thoại có thể làm hài lòng cả những fan hâm mộ khó tính nhất. Fallout đưa bạn đến 1 thế giới đổ nát sau chiến tranh và cho nhân vật của chúng ta được tự do đi lại trong thế giới ảo. Hay dòng game Diablo giới thiệu một thế giới đen tối, mang đậm màu sắc tôn giáu với hệ thống xây dựng màn chơi một cách ngẫu nhiên.

Những tựa game trên đã có những đóng góp quan trọng
tạo nên một trong những thời kì phát triển mạnh mẽ và đa dạng nhất
trong lịch sử game RPG.

Khoảng giữa thập niên 80 và 90 là thời kì bùng nổ
về gameplay, đây là thời kì game thủ lần đầu được trải nghiệm một cách
đầy đủ nhất những tinh hoa của dòng game này. Thậm chí cho đến ngày
nay, chúng ta vẫn được đón nhận nhiều quả bom tấn mang đậm ảnh hưởng mà
quãng thời gian này để lại.

Tựa game Bard’s Tale
đã khuấy động những cái tên cùng thể loại dungeon-crawler bằng cách pha
thêm một chút hài hước vào tính cách nhân vật và những cuộc đối thoại
với NPC. Wizardry và Ultima xuất hiện với việc tăng thêm độ khó và điều chỉnh lại hệ thống chiến đấu. Shin Megami Tensei được coi là game đầu tiên có nhiều nhánh truyện và có các kết thúc khác nhau. Trong khi Chrono Trigger
lại được xây dựng trên phong cách của trò chơi phi tuyến tính kết hợp
với việc giới thiệu một cốt truyện dày đặc, thậm chí nếu bạn xét theo
tiêu chuẩn của ngày nay.

Các game nhập vai chiến thuật như Orge Battle, Shining Force, Fire Emblem
và các phần tiếp theo nằm trong series đã phát triển hệ thống chiến đấu
của RPG theo phong cách cá nhân hoặc điều khiển một nhóm nhỏ dựa trên
các khái niệm đầy đủ về hệ thống combat mới. Trên phương diện này, Final Fantasy IV
thực sự làm nên cuộc một cách mạng bằng việc trở thành chiếc cầu nối kỳ
diệu giữa chiến đấu thời gian thực của action RPG và những trận đánh
theo lượt của hầu hết các game JRPG.

Những thành tựu vĩ đại này đã thúc đẩy dòng
game RPG theo nhiều hướng, bao gồm cả việc phát triển hệ thống
multiplayer và phát hành game cho nhiều định dạng cầm tay.

Mặc dù bị coi là non nớt hơn hầu hết các hệ console
và PC, thị trường thiết bị cầm tay vẫn tạo dựng được một cơ sở vững
mạnh hỗ trợ RPG trong những năm qua. Các chu kỳ sản xuất ngắn hơn và
ngân sách nhỏ hơn đã cho phép các nhà phát hành có thể phát triển theo
một hướng mới lạ khác hẳn các thế hệ console đàn anh. Chỉ cần nhìn vào
doanh thu khổng lồ mà các thiết bị chơi game cầm tay mang lại cho
Nintendo là chúng ta có thể thấy ngay điều này.

Legend of Zelda: Link’s Awakening ngay khi ra mắt đã “đánh thức” một cuộc đổ bộ của người hùng tộc Elf trên hệ handheld. Series Oracle trên Game Boy đã tạo nên một cơn sốt lớn . Minish Cap trên GameBoy Advance thu nhỏ thế giới viễn tưởng lại đúng bằng khuôn khổ hai lòng bàn tay. Hai phiên bản Phantom Hourglass và Spirit Tracks tiếp tục ra đời để nới rộng “tầm hiểu biết” của Link đến với tàu hơi nước, tàu hỏa….

Đôi khi, chính những tựa game “đàn em” handheld RPG
lại là những thứ tạo nên xu hướng. Không chỉ với tay sang địa hạt
consoles, chúng còn tạo ra tầm ảnh hưởng đến nhiều sản phẩm giải trí
khác nhau như sách, báo, phim ảnh… Không cần phải nhìn đâu xa, huyền
thoại Pokemon chính là minh chứng điển hình!

Bắt đầu từ thập niên 90 và kể cả cho đến ngày nay, “tôn giáo” Pokemon
vẫn còn đang hiển hiện và có một sức sống ngầm vô cùng mạnh mẽ thông
qua những phiên bản game, những tập phim hoạt hình, những con thú đồ
chơi hay những tấm hình vô cùng ngộ nghĩnh...

Tuy nhiên, rồi thì thời kì của những chiêc màn hình
nhỏ cũng không thể kéo dài mãi mãi. RPG bắt đầu lao theo một cuộc phiêu
lưu mới, cuộc phiêu lưu đến với thế giới mở và kết nối trực tuyến.